Pieczenie stóp – syndrom występujący w nocy

Pieczenie stóp to dolegliwość towarzysząca wielu chorobom. Może również występować pod inną postacią, taką jak uczucie naciągniętej skóry, mrowienie, drętwienie lub uczucie ciężkości. Często jest spowodowana niedoborem witamin. Ale dolega również osobom uzależnionym od alkoholu lub papierosów.

Objawy niedoboru witamin

Pierwotny zespół piekących stóp wynika z niedoboru różnych witamin z grupy B, przede wszystkim witaminy B5, zwanej też kwasem pantotenowym, jak również B12 oraz kwasu foliowego. Obecnie rzadko występuje w krajach rozwiniętych. Zjawisko to było powszechne wśród jeńców wojennych podczas II wojny światowej w Myanmar, Japonii i na Filipinach. Zespół ten pojawia się dopiero po trzy-czteromiesięcznym niedoborze wyżej wymienionych witamin i objawia się z początku mrowieniem i drętwieniem palców u stóp. Dopiero później następuje kłucie lub pieczenie stóp w nocy, któremu często towarzyszy napięcie mięśni oraz skurcze, a także wzmożona potliwość i łuszczenie się skóry.

Ta stosunkowo wyraźna kombinacja objawów pozwala specjalistom medycznym szybko odróżnić prawdziwy zespół piekących stóp od tego towarzyszącego innym chorobom.

Zespół piekących stóp i jego przyczyny

Nie tylko wśród laików, ale także w dziedzinie medycyny, termin syndrom palących stóp używany jest w wielu innych przypadkach. Pieczenie stóp może występować jako stosunkowo niegroźny efekt uboczny lub być wynikiem poważnej choroby – dlatego te objawy powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem. Rozpowszechnione są następujące przyczyny.

Nadmierne spożycie alkoholu i/lub papierosów.

Piekące stopy bardzo często są wynikiem alkoholizmu lub palenia papierosów. Również nadużywanie niektórych leków może być jego przyczyną. Jest to spowodowane zwężeniem naczyń krwionośnych i uszkodzeniem układu nerwowego w stopach i nogach. Ta forma zespołu piekących stóp powinna być jak najszybciej leczona. Ponadto należy zaprzestać korzystania z używek, ponieważ w najgorszym przypadku istnieje ryzyko całkowitej amputacji chorej nogi.

Cukrzyca, wysoki poziom cholesterolu i wysokie ciśnienie krwi

Nie tylko alkoholizm i palenie papierosów, ale także choroby takie jak cukrzyca, podwyższony poziom cholesterolu i wysokie ciśnienie krwi mogą zwężać naczynia krwionośne do tego stopnia, że pojawia się pieczenie stóp. Również w tym przypadku należy jak najszybciej rozpocząć leczenie medyczne, ponieważ cukrzyca typu 1 i 2 może również uszkodzić obwodowy układ nerwowy, który jest odpowiedzialny za kończyny . Cukrzyca jest uważana za jeden z najczęstszych czynników wywołujących tzw. zespół piekących stóp.

Niedoczynność tarczycy i inne przyczyny związane z chorobą

Nawet jeśli nie jest do końca jasne dlaczego, pieczenie stóp może być również spowodowane niedoczynnością tarczycy. Obserwowano je również w przebiegu łagodnych rozrostów tkanki nerwowej w neuralgii Mortona. Zespół piekących stóp rzadko jest spowodowany przez uciśnięte nerwy lub tkanki w zespole kanału stępu i zespole zatoki szczękowej. Inne rzadkie, ale dobrze znane przyczyny to: złożony regionalny zespół bólowy, który zwykle rozwija się po złamaniach kości; zespół Charcot-Marie-Tooth, dziedziczna choroba nerwów; oraz erytromelalgia, choroba skóry, która pojawia się falami.

Pieczenie stóp jako objaw towarzyszący

Zespół piekących stóp często towarzyszy stwardnieniu rozsianemu (SM), zespołowi Guillaina-Barrégo oraz chorobie układowej – sarkoidozie. Piecczenie stóp jest tutaj jednak objawem podrzędnym, jako, że osoby dotknięte powyższymi chorobami cierpią z powodu wielu innych poważniejszych objawów.

U około jednej trzeciej wszystkich chorych na raka podczas chemioterapii rozwija się neuropatia – jest to ten sam stan zapalny obwodowego układu nerwowego, który występuje przy cukrzycy, alkoholizmie i paleniu papierosów. Pieczenie stóp i podobny ból w innych częściach ciała często utrzymują się nawet po zakończeniu chemioterapii.

Piekące stopy, które często pojawiają się również w ostatnim trymestrze ciąży ze względu na zwiększony metabolizm i ukrwienie, nie stanowią jednak zagrożenia dla zdrowia, ale mimo wszystko są nie mniej bolesne. Dotyczy to również gorących stóp spowodowanych zmianami hormonalnymi w okresie menopauzy.

Pieczenie stóp – uciskające buty

Mocno niedocenioną przyczyną pieczenia stóp i wszelkich innych dolegliwości, jak również deformacji stóp jest zbyt małe obuwie. Różne badania sugerują, że większość dzieci nosi za małe obuwie. Z pewnością ma to związek ze wzrostem, ale często zarówno dzieci, jak i rodzice nie zdają sobie sprawy z tego, jak duży powinien być odpowiedni but. Eksperci zakładają więc, że znaczna część dorosłych również nosi za małe buty.

But powinien być dłuższy od czubka stopy o co najmniej 12 mm dla dzieci i co najmniej 17 mm dla dorosłych. Jeśli więc nie masz prześwitu w przedniej części buta, prawdopodobnie nosisz buty, które są za małe. Również zbyt ciasne skarpetki lub takie, których materiał wywołuje alergię na skórze, są znanymi przyczynami pieczenia stóp.

Pieczenie stóp spowodowane niedoborem magnezu?

Chociaż silny niedobór magnezu może w najgorszym przypadku wywołać tzw. zespół piekących stóp, w regionach takich jak Europa jest on dziś bardzo rzadki. Bardziej prawdopodobne jest, że łagodny niedobór magnezu prowadzi do skurczów mięśni, na przykład w stopach.

Co można zrobić w przypadku piekących stóp?

Ponieważ pieczenie stóp może być objawem poważnej choroby, zawsze powinno być leczone przez lekarza. Może to być w pierwszej kolejności lekarz rodzinny, który w razie potrzeby wystawi odpowiednie skierowanie do specjalisty. Leczenie powinno się rozpocząć niezwłocznie, jeśli przyczyną jest choroba, np. alkoholizm lub cukrzyca. Jeśli terapia jest skuteczna, to tzw. zespół piekących stóp zwykle znika. Możliwości leczenia zależą jednak od choroby podstawowej.

O ile cukrzycę można leczyć lekami, o tyle alkoholizm wymaga psychoterapii. W niektórych przypadkach, takich jak urazy stóp lub ich deformacja, konieczne jest leczenie chirurgiczne lub ortopedyczne.

Pieczenie stóp: Domowe sposoby i leki na krótkotrwałą ulgę

Przyczyna nie zawsze daje się wyleczyć. W niektórych przypadkach skuteczne leczenie tej dolegliwości wymaga czasu, ale zdarza się, że i to nie pomoże. Niektóre domowe sposoby mogą złagodzić pieczenie stóp. Również lekarze mogą przepisać leki, które zmniejszą cierpienie i ułatwią spanie w nocy.

W przypadku łagodnych i umiarkowanych ataków pieczenia ulgę mogą przynieść odświeżające i relaksujące kąpiele stóp oraz kompresy chłodzące. Uniesienie stóp, na przykład za pomocą stelaża listwowego z regulowaną wysokością części nożnej, może również pomóc zmniejszyć ból.

Ponieważ zespół piekącej stopy jest szczególnie odczuwalny w nocy, można przepisać leki przeciwbólowe i przeciwskurczowe, takie jak paracetamol. Należy jednak bezwzględnie powstrzymać się od samoleczenia ze względu na niebezpieczeństwo uzależnienia i błędnej oceny przebiegu choroby. W przypadku, gdy dolegliwość nie ustępuje, skontaktuj się z lekarzem.

Co może być przyczyną piekących stóp?
Prawdziwy zespół piekących stóp jest spowodowany niedoborem witamin, ale występuje bardzo rzadko. Znacznie częściej pieczenie stóp jest spowodowane różnymi innymi przyczynami lub chorobami zarówno fizycznymi jak i psychicznymi, takimi jak nadmierne spożycie alkoholu i/lub papierosów oraz jako efekt uboczny innych chorób, ale także np. w trakcie ciąży.

Dlaczego podeszwa mojej stopy piecze?
Stopy mogą piec z różnych powodów. Do stosunkowo niegroźnych przyczyn należą zbyt małe buty. W niektórych przypadkach może za tym jednak stać jakaś poważna choroba.

Co oznacza pieczenie stóp?
Pieczenie stóp nie musi, ale może być oznaką poważnej choroby. Dlatego skontaktuj się z lekarzem, jeśli pieką Cię stopy.